چند تا کُلت و کلاشینکف و دوشکا لطفا!
همشهری آنلاین- سحر جعفریان‌عصر: کُلت‌های کمری، ششلول‌های وِبلی، بِرنوهای گَلَنگِدَن‌دار دستی، کلاشینکف‌های قُنداق تاشو و کالیبر سنگین تا آرپی‌جی‌های مختلف را چنان با هنرمندی و رزین‌پلی‌یورتان‌های مقاوم و قالب‌های سیلیکونی یا ترموپلاستیکی می‌سازند که در جزییات با نمونه واقعی‌شان، هیچ مو نمی‌زنند. وَردستانِ تازه‌کارشان نیز سر حوصله اقسام فِشنگ، گلوله، پوکه، کمربندهای رایزر تا فانُسقه و یگان‌ویژه، خمپاره، توپ و بی‌سیم‌های نظامی را سوهان‌کشی و رنگ‌کاری می‌کنند. آن‌طور که باب میل اوستا و مشتریان باشد. مشتریانی که اغلب مسئولان موزه، فیلم‌ساز و دست‌اندرکارِ استودیوهای هنری و تصویری‌اند و معمولابا توجه به سناریوی سینمایی یا سریال و تئاتری که در تدارک تولیدشان هستند به تعدادی سلاح از سرد تا گرم، کلاسیک تا مدرن نیاز دارند. شرطِ اصلی فقط اجاره نه فروش این ادوات نظامی نیز همراه داشتن برگه‌های تاییدِ سازمان‌سینمایی و شهرک‌های فیلم‌سازی است. از این‌روست که صاحبان این کارگاهِ خاص که بی‌شباهت به قورخانه‌های روزگار گذشته نیست به همه آنها که یا از سر کنجکاوی تماس می‌گیرند و یا پیِ خریدِ ماکت اسلحه به بهانه‌هایی مانند تکمیل کلکسیون شخصی‌اند، چنین پاسخ می‌دهند: «اجاره و فروش ماکت‌های نظامی به منظور شخصی و بدون مجوز رسمی امکان‌پذیر نیست؛ اصرار نفرمایید».
این یوزیِ خوش‌دست، کیکه یا واقعی!؟
«بی‌سر و صدا و تبلیغات کار کنیم بهتره…درسته چیزی که می‌سازیم ماکته و واقعی نیست و اصلا، مجوزهاش رو داریم ولی خب، این جور کارا زیر زیرکی باشه بهتره…به هر حال همیشه هستن آدمایی که به هر بهونه هوس می‌کنن یکی از این ماکت‌ها داشته‌باشن…می‌دونید، دردسر می‌شه و ما هم نه وقت و نه حوصله دردسر داریم.» این هرمز یکی از کارگران کارگاه می‌گوید. سوهان‌کاغذی را سفت و محکم بر مواد رزینی که در قالبی مخصوص، شکل و شمایلِ اسلحه گراند ام‌یک را به خود گرفته، می‌کشد. باید حسابی به صیقل و جلا بیفتد تا با خیال راحت، گراندِ رزینی را تحویل اوس‌احمد دهد برای آسترزنی (پرایمر) و رنگ‌کاری. اوس‌احمد چند صندلی آن طرف‌تر، عقبِ میزی انباشته از مدل و سایزهای گوناگون قلم‌مو، غلطک، پیستوله، قوطی‌های رنگ اکریلیک و خودرو و تینر نشسته. عینکش را تا نوک بینی، پایین آورده و موشکافه لایه آخر رنگ‌کاریِ خشاب سلاح یوزی را بررسی می‌کند: «یکی از همین یوزی‌ها رو برای سریال زیرخاکی ساخته بودیم…کسی که اومده بود اونو تحویل بگیره، می‌گفت این کیکه یا واقعی!؟»
ضامن معتبر و باقی ملزومات برای اجاره اسلحه
کارِ اصلی‌شان، طراحی و ساختِ المان‌ها و مجسمه‌های شهری و موزه‌ای‌ست که با توجه به تجهیزات تخصصی و پیشرفته‌ای که از نرم‌افزارهای رایانه‌ای، پرینترهای سه‌بعدی، دستگاه‌های بُرش سی‌ان‌سی تا نیروهای متخصص و باتجربه در اختیار دارند نام و آوازه‌یشان برای تولید ماکت انواع سلاح نیز به خوبی میان شرکت‌های ساخت فیلم، سریال و تئاتر پیچیده‌است. گواهش، انبارِ «ماکت مهمات» گوشه حیاط کارگاه است که حالا بعد از سال‌ها سفارش‌گیری و تولید اسلحه‌های مختلف، پُر و پیمان شده و کف تا سقفش، همه مهمات است. علی‌رغم پر و پیمانی انبار، هنوز هم به وقت ماه و فصلِ فیلم‌سازی و رسیدن به اکران‌های جشنواره‌ای از جمله جشنواره فیلم فجر، دست به کارِ ساخت سفارش‌های بیشتر و اختصاصی می‌شوند. در این اوقات، کارگران اضافه‌کاری می‌کنند تا کمیت و کیفیتِ ماکت‌های تپانچه، برنو، تیربار و مسلسل‌های پراستفاده در دوران دفاع‌مقدس افزایش یابد. کلید انبار مهمات به جیب خسروست که کاغذنوشته‌ای بزرگ به شرح شرایط اجاره ماکت اسلحه روی در چسبانده: «همراه داشتن مجوز معتبر، مشخصات ضروری و فوری کارگردان و تهیه‌کننده و مدیرتولید، ارائه ضمانت (چک یا پول نقد) به میزان ارزش ماکت‌ها، پرداخت کامل وجه اجاره هنگام تحویل، پرداخت خسارت در صورت هر گونه آسیب…».
کُلتِ رُلِ اولِ فیلم، گران‌تر از مسلسلِ سیاهی‌لشکر
سوال پُر تکرار مراجعه‌کنندگان که به گوش مسئولان کارگاه، آشناست: «اجاره کلت و کلاش روزی چقدره؟» و پاسخِ همیشگی آنها که می‌گویند: «بستگی…برای نقشِ اصلی می‌خواید یا برای سیاهی لشکر…» و سوالِ پُر تکرار بعدی: «چه فرقی داره مگه!؟» تفاوت در جنس، ابعاد و جزییات ماکت است. البته سوال و درخواست‌های پُر تکرار دیگری هم هست: «به خدا برای کلکسیونم می‌خوام…نمی‌خوام که آدم بکُشم…»، «یعنی مجوز سازمان سینمایی نداشته باشیم پوکه هم به ما اجاره نمی‌دید؟» و «برای ترسوندن دزدایی می‌خوام که اول و آخر هر ماه از دیوار خونمون بالا میان…». مسلسل‌های پشت سنگری را می‌توان با کمی چانه‌زنی، کلاشینکف‌های قدیمی و جدید و کلت‌های پرطرفدار از درجه یک تا درجه چندم را با روزی چند صد هزار تومان اجاره کرد. سازندگان سریال‌های هیولا و کلبه‌ای در مه و سینمایی شبی که ماه کامل شد، تگزاس ۲ و بسیاری دیگر از جمله مشتری‌های دائمی کارگاه هنری ماکت‌های اسلحه هستند که گاه کارگرانش به شوخ می‌گویند: «وسایل اکشن‌بازی‌تان را از ما بخرید». بیش از هزاران فشنگ جنگی با قطارهاشان که کارگران این کارگاه، قالبگیری و ساخته و پرداخته‌اند اکنون در بخش‌هایی از موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس به نمایش درآمده‌است.
