مهم‌ترین فاکتور ابتلا به سرطان سینه
همشهری‌آنلاین – پروانه بندپی: سالانه تقریبا ۱۵۵ هزار نفر به آمار بیماران مبتلا به سرطان در کشورمان اضافه می‌شود که بخش قابل توجهی از این افراد، مبتلایان به «سرطان پستان» هستند. این سرطان، شایع‌ترین نوع سرطان بین زنان است و البته بسیاری از مردانی هم که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند، به آن مبتلا می‌شوند.
هر سال حدود ۱۷ هزار نفر در ایران به سرطان پستان مبتلا می‌شوند که یک‌سوم از آنها می‌میرند. دلیلش هم این است که بیشتر آنها حتی با علائم اولیه این سرطان آشنا نیستند یا زمانی مراجعه می‌کنند که دیر شده و فرصت طلایی درمان از دست رفته است. در حالی که اگر زنان خودمراقبتی، آگاهی از علائم اولیه و مراجعه به‌موقع به پزشک را بدانند و جدی بگیرند، به گفته کارشناسان ۴۰ درصد تمام سرطان‌ها قابل پیشگیری هستند.
سرطان پستان هنگامی ایجاد می‌شود که سلول‌های پستان به طور غیر قابل کنترل رشد کنند و تشکیل تومور دهند. تومورهای بدخیم می‌توانند در بافت‌های اطراف یا حتی در قسمت‌های دورتر بدن پخش شوند. برای همین، تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند به پیشگیری از این اتفاق کمک کند. در صورت تاخیر در مراجعه، شیمی‌درمانی دردناک و در برخی موارد تخلیه کل بافت سینه‌ها و حتی مرگ می‌تواند از عواقب ابتلا به این سرطان باشد.
دهه شصتی‌ها مراقب باشند
پژوهشگران ایرانی پیش‌بینی کرده‌اند که تا سال ۲۰۲۵ میزان ابتلا به سرطان پستان در ایران تا ۶۳ درصد افزایش پیدا می‌کند. به گفته متخصصان حوزه، سن ابتلا به این سرطان در ایران بالاتر از آمار جهانی نیست، اما هم شیوع آن در کشور در حال افزایش است و هم سن آن پایین آمده است. به طوری که طبق گزارش مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بیش از یک‌پنجم مبتلایان به این سرطان در ایران زیر ۴۰ سال سن دارند؛ یعنی متولدین دهه شصت. در حالی که این عدد در دنیا حدود ۴ درصد است.
دکتر زهرا پوررسولی، جراح پستان و متخصص جراحی عمومی در این رابطه به همشهری‌آنلاین می‌گوید: در سال‌های اخیر سن ابتلا به سرطان پستان در ایران کاهش پیدا کرده و به جوانان ۳۰ تا ۴۰ ساله رسیده است. کم نیستند خانم‌های دهه‌شصتی و خانم‌های جوان‌تر که به این سرطان مبتلا می‌شوند.
این جراح پستان می‌گوید: تا چند سال قبل، بیشتر زنان متولد دهه ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ به این سرطان مبتلا می‌شدند. یعنی این بیماری بیشتر در زنان بالای ۵۰ سال دیده می‌شد ولی در حال حاضر آمارها و نیز مشاهدات ما در کلینیک‌ها نشان می‌دهد که آمار ابتلا به این سرطان در خانم‌های جوان افزایش یافته است.
چاقی، مهم‌ترین مولفه ابتلا به این سرطان
اضافه‌وزن و چاقی، یکی از مهم‌ترین دلایلی است که متخصصان معتقدند با برخی سرطان‌ها از جمله سرطان پستان ارتباط تنگاتنگی دارد. سرطان روده، پانکراس، مری، کیسه صفرا، رحم، تخمدان، کلیه، کبد و حتی سرطان‌های خون از جمله سرطان‌هایی هستند که با چاقی ارتباط مستقیم دارند؛ یعنی چاقی، یکی از دلایل پررنگ ابتلا به این سرطان‌ها است.
دکتر پوررسولی می‌گوید: سرطان پستان، شایع‌ترین سرطان و مهم‌ترین علت مرگ ناشی از سرطان در میان زنان ایرانی است و عوامل متعددی موجب ابتلا به آن می‌شود که وراثت، سبک نادرست تغذیه و چاقی، عوامل محیطی، عدم فرزندآوری، عدم شیردهی یا دوره کوتاه شیردهی و سن بالا در اولین بارداری مهم‌ترینِ آنها هستند که ریسک ابتلا به این نوع سرطان را افزایش می‌دهند.
پوررسولی می‌گوید: تمام این عوامل در ابتلا به سرطان پستان نقش دارند و نمی‌توان تنها روی یک عامل انگشت گذاشت. البته ابتلا به سرطان در سن بالا حتمی نیست ولی احتمال آن به دلایل مختلف افزایش پیدا می‌کند. این موضوع بستگی به این دارد که سبک زندگی فرد در طول زندگی چگونه بوده است،، آیا سابقه خانوادگی سرطان داشته یا نه، آیا به علت توده‌های خوش‌خیم تحت بیوپسی پستان قرار گرفته است یا نه و … .
از این سن غربالگری را شروع کنید
از هر ۸ زن ایرانی ۱ تا ۲ نفر سالانه در معرض ابتلا به سرطان پستان هستند و متخصصان تاکید دارند که زنان برای آگاهی از وضعیت سلامت پستان‌ها باید حتما از ۴۰ سالگی غربالگری پستان‌ها را شروع کنند. دکتر پوررسولی می‌گوید: بهترین سن شروع غربالگری پستان ۴۰ سالگی است. این کار در بیشتر کشورهای دنیا انجام می‌شود و در ایران هم از ۴۰ سالگی آغاز می‌شود.
این متخصص جراحی عمومی می‌گوید: بهترین روش انجام غربالگری پستان، ماموگرافی است و بهتر است خانم‌ها از سن ۴۰ سالگی، سالی یک بار ماموگرافی را انجام دهند. ماموگرافی توانایی تشخیص سرطان حتی در مراحل اولیه را دارد و شناسایی زودهنگام هم آمار مرگ به دلیل ابتلا را کاهش می‌دهد.
۱۵۰ دقیقه دقیقه در هفته ورزش کنید
پزشکان هشدار می‌دهند که نداشتن فعالیت بدنی، ریسک ابتلا به انواع سرطان ازجمله سرطان پستان را بالا میبرد. دکتر پوررسولی هم در این زمینه می‌گوید: ورزش کردن باعث می‌شود سبک زندیگی فرد ارتقا یابد و ریسک ابتلا به سرطان پستان کاهش پیدا کند. البته ورزش منظم روزانه یا فعالیتی که حداقل هفته‌ای ۲ – ۳ بار یا در حد ۱۵۰ دقیقه در هفته انجام شود.
این جراح پستان می‌گوید: ورزش باعث می‌شود وزن کاهش پیدا کند و چاقی کمتر شود. چون همان طور که گفته شد، خود چاقی، یکی از عوامل خطر سرطان پستان است. وقتی می‌گوییم ورزش، حتی شامل پیاده‌روی هم می‌شود. یعنی پیاده‌روی هم می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان ازجمله سرطان پستان را کاهش دهد. فقط باید همیشگی باشد. نه این که یک روز باشد و چند روز انجام نشود.
تحرک بدنی منظم تا حدی خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می‌دهد که پزشکان بسیار درباره آن توصیه می‌کنند. چراکه ورزش باعث تنظیم هورمون‌ها، بهبود سیستم ایمنی و کاهش التهاب می‌شود. با کنترل وزن و کاهش چربی بدن هم یکی از عوامل خطر سرطان پستان کاهش می‌یابد.
