هوش مصنوعی و حفاظت از اطلاعات | بررسی لایحه جدید و راهکارهای آن

همشهری آنلاین – یکتا فراهانی: دولت ایران در زمینه امنیت داده‌ها و اطلاعات اقداماتی برای حفاظت از اطلاعات و داده‌های شخصی شهروندان انجام داده است. یکی از این اقدامات، لایحه جدید «حفاظت از اطلاعات» و سند «هوش ملی» است که به‌تازگی مطرح شده‌اند. در نشست روز چهارشنبه سوم بهمن ماه در همشهری نیز با حضورالهام پارسا نیا، وکیل پایه یک دادگستری و محمد حسین شفیع آبادی، مدرس و پژوهشگر هوش مصنوعی، لایحه حفاظت از داده کاربران و سند ملی هوش مصنوعی تحلیل و بررسی شد.

لایحه حفاظت از اطلاعات: ابزاری برای مقابله با تهدیدات دیجیتال

لایحه حفاظت از اطلاعات یکی از اقدامات مهم برای مقابله با تهدیدات امنیتی در دنیای دیجیتال است. این لایحه در پی ایجاد چارچوب قانونی برای حفاظت از داده‌های شخصی و حساس است و تلاش دارد تا به شکلی جامع و شفاف، ضوابطی را برای جمع‌آوری، پردازش و نگهداری اطلاعات وضع کند. هدف از این لایحه، افزایش امنیت داده‌ها، جلوگیری از سوءاستفاده از اطلاعات شخصی، و همچنین حفظ حریم خصوصی شهروندان در برابر تهدیدات دیجیتال است.

سند هوش ملی: چشم‌انداز هوش مصنوعی در ایران

سند هوش ملی ایران، برنامه‌ای است که هدف آن تدوین استراتژی‌ها و سیاست‌های کلان برای توسعه هوش مصنوعی و به‌کارگیری این فناوری در بخش‌های مختلف کشور است. این سند به دنبال ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تحقیق‌وتوسعه در زمینه هوش مصنوعی، تقویت همکاری‌های بین‌المللی و ایجاد صنایع هوش مصنوعی در ایران است. به‌ویژه در زمینه داده‌ها و تحلیل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، این سند به دنبال راهکارهایی است که ضمن حمایت از نوآوری، از امنیت اطلاعات نیز محافظت کند.

چالش‌ها

هماهنگی با تحولات جهانی: یکی از چالش‌های بزرگ این است که این لایحه و سند باید با تحولات جهانی در زمینه حفاظت از داده‌ها و پیشرفت‌های سریع در فناوری‌های هوش مصنوعی هماهنگ باشد. استانداردهای بین‌المللی مانند GDPR (قانون حفاظت از داده‌های شخصی اتحادیه اروپا) باید در این راستا مدنظر قرار گیرد.

بیشتر بخوانید :

هوش مصنوعی می‌تواند مشاغل ما را تصاحب کند؟

قوانین سختگیرانه برای کنترل شبکه‌های اجتماعی آمریکایی

ضرورت کسب آگاهی بیشتر، آشنایی بااطلاعات روز دنیا و مطالبه‌گری

محمدحسین شفیع‌آبادی، مدرس و پژوهشگر هوش مصنوعی در مورد اهمیت امنیت و حفاظت از اطلاعات می گوید با نگاهی به تاریخچه امنیت اطلاعات متوجه می شویم که در طول تاریخ حتی قبل از میلاد مسیح این موضوع همیشه از اهمیت زیادی برخوردار بوده است.
به مرور و با پیشرفت اطلاعات؛ تعداد کسانی هم که بخواهند از این موارد سوء استفاده بکنندبیشتر می شود. با توجه به اینکه استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی در صنعت و به طور کلی در سطح جامعه فناوری نوینی به حساب می آید و خیلی گسترده نشده چالش های زیادی در مورد آن وجود ندارد . اما در آینده نزدیک دچار چنین چالش هایی در این خصوص خواهیم شد. بنابراین بهترین کار آگاهی رسانی کافی و دادن اطلاعات به افراد است. ضمن آنکه این آگاهی نیز باید کاربردی باشد تا اگر افراد دچار مشکل شوند با استناد به قوانین به روز شده بتوانند حق و حقوق خود را مطالبه کنند.
همچنین با توجه به اینکه در حال حاضر خدمات رسانی داده ها در سطح دنیا به شکل خدمات ابری است امنیت در چنین بستری نیز باید تامین شود و بر اساس قوانین وضع شده باشد تا امنیت اطلاعات همراه با حفظ اطلاعات و امنیت آنها تامین شود.

حفاظت از سوخت اقتصاد دیجیتال و تدوین قوانین

الهام پارسا نیا، وکیل پایه یک دادگستری در مورد چگونگی وضع مقررات در این زمینه به گونه ای که باعث جلوگیری و عدم سوء استفاده شرکت ها و کمپانی های بزرگ در دسترسی به اطلاعات به ویژه در هوش مصنوعی شود می گوید: با پیشرفت فناوری دیجیتال و حضور گسترده در فضای مجازی، اطلاعات شخصی ما به طور مداوم جمع آوری، پردازش و ذخیره می شود. بنابراین می توان گفت امروز داده ها یکی از با ارزش ترین سرمایه ها به حساب می آید و تعبیر آن به «نفت سفید» برای تجارت اقتصاد دیجیتال دنیا بسیار حیاتی و کلیدی است.

بنابراین حفاظت از چیزی که نام سوخت اقتصاد دیجیتال دنیا را دارد نمی تواند و نباید به راحتی در دسترس همگان قرار گیرد. اما سوداگران اطلاعات سعی دارند با دسترسی غیر مجاز به این منابع اقدام به خرید، فروش و دستکاری این دادها بپردازند به این ترتیب زیان های زیادی را به افراد جامعه و همچنین خودجامعه وارد می کنند.

به همین دلیل برای مقابله با سودا گران اطلاعات، راهی جز تدوین قوانین بسیار سخت گیرانه و همراه با ضمانت اجراهای قوانین وجود ندارد. پیشگام در تصویب این قوانین نیز اتحادیه اروپاست. گستره اجرای این قوانین هم نه تنها اتحادیه اروپا را در بر می گیرد بلکه هر شرکت یا نهادی را هم که خارج از اتحادیه اروپاست اما افرادی را هم که در حال پردازش اطلاعات در داخل این اتحادیه هستند شامل خواهد شد. به همین دلیل برای امنیت بیشتر در این خصوص اطلاعات ناشناسایی و همچنین از قبل رمز نگاری می شوند که این کار از جمله الزامات کلیدی در این خصوص به حساب خواهد آمد.

لایحه حفاظت از اطلاعات و سند هوش ملی ایران نیز تلاش‌ می کنند تا کشور را در مسیر امنیت دیجیتال و توسعه هوش مصنوعی قرار دهند. با این حال، چالش‌های بسیاری پیش روی این برنامه‌ها وجود دارد که نیازمند همکاری میان بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی است. به‌ویژه، باید توجه ویژه‌ای به حریم خصوصی شهروندان و استانداردهای بین‌المللی شود تا در عین حفاظت از داده‌ها، فرصت‌های نوآورانه در عرصه فناوری‌های دیجیتال از دست نرود. اما اگر این سندها به درستی اجرا شوند، می‌توانند بستر مناسبی برای رشد و پیشرفت در دنیای دیجیتال فراهم آورند.